Je hebt het misschien al in de winkels gezien, onze stickers op de ramen van de vleesschappen. Wij hebben deze stickers geplakt met één duidelijk doel: jou informeren wat het vlees die je voor je neus ziet liggen voor invloed heeft op onze aarde, onze toekomst en dus ook op jou als individu.
De verantwoordelijkheid van de overheid
In de discussie rondom de klimaatcrisis is het vaak onderwerp van gesprek wie de verantwoordelijkheid draagt: is het de overheid, het bedrijfsleven, of ‘gewoon’ wij, de consument? Eén ding werd afgelopen maand duidelijk: onze overheid wil die verantwoordelijkheid niet dragen. Niet als het op vlees en dus ook niet op het klimaat aankomt. De Minister van LNV begon een onderzoek naar een extra belasting op vlees. Logisch, want de roep naar die taks is luid en breed gedragen (ook door Youth for Climate), vanwege de milieu- en klimaatcrisis.
Het is namelijk geen nieuws dat de vleesindustrie ontzettend vervuilend is. Een vermindering in onze vleesconsumptie zal onder andere de CO2 uitstoot drastisch verminderen. Dit laatste is hetgeen wat ons allemaal wakker houdt (of althans, hoort wakker te houden). Want willen wij allemaal niet af van die grote CO2 uitstoot met als gevolg klimaatverandering? Helaas is die roep naar een vleestaks niet breed genoeg gedragen en wilt de overheid dat dus niet. Dit bleek toen een kamermeerderheid de minister terugfloot en al vóór het onderzoek gestart was, tegen deze vleestaks stemde.
Is vlees niet al te duur?
Het antwoord is simpel gezegd: nee. Het vlees in de Nederlandse supermarkten is zelfs te goedkoop. Bovenop de verkoopprijs van een kilo rundvlees (12,17 euro) komt nog eens 5,70 euro aan maatschappelijke kosten. Dat zijn 40% additionele kosten als percentage van de verkoopprijs, schrijven onderzoekers van het CE Delft. En om het eens niet in geld uit te drukken: vlees is enorm vervuilend. Dus een betere vraag, is het niet beter ons geld te besteden aan iets wat niet vervuilend en toekomst verpestend is?
Over geld gesproken…
De discussie over de vleestaks heeft een onmisbaar aspect: boodschappen moeten betaalbaar blijven. Echter misleidt de overheid het publiek door al te vroeg te concluderen dat een vleestaks leidt tot alleen maar nadelen.
Zo beweren de VVD en het CDA dat de boodschappen al zo duur zijn en het zonder betaalbaar vlees lastig is om aan die nodige voedingsstoffen te komen is. Maar dit zeggen ze ook zonder het afwachten van het onderzoek van de minister over de vleestaks en de gevolgen hiervan. Volgens diezelfde minister is de taks wel degelijk voordelig voor iedereen (producenten én consumenten) en is het dus ook zinvol om verder onderzoek naar te doen.
Is de overheid bang voor een waarheid die hun achterban niet aanspreekt? Focus maar op de – vrijblijvende – bewustwording, zegt de VVD. Prima, dan gaan wij zorgen voor die bewustwording. Het is namelijk niet alsof de barbecueënde VVD’er het zelf doet en het beste heeft voor jouw bewustwording.
De geplakte stickers in de supermarkt laten kort de feiten zien. Want ook wij, Youth for Climate NL, willen dat alle opties op tafel kunnen. Wat ons betreft gaat het niet afwachten van het onderzoek tegen de democratie in: onze vertegenwoordigers moeten bereid zijn zich te informeren en daarvoor moeten zij het onderzoek afwachten.
En als dit is gedaan, willen we dat er op lange termijn plannen worden uitgewerkt. Niet alleen voor onze portemonnee, maar ook voor de bescherming van het klimaat. Want wij willen allemaal een leefbare aarde en een betaalbare toekomst. Door de vleestaks per direct af te wijzen en betaalbare vleesvervangers niet te stimuleren, wijst de overheid deze wensen ook af.
Alle feiten op een rijtje
Nu de grote vraag, wat maakt vlees zo vervuilend?
Water: 20 liter per hamburger
Bij de productie van vlees komen grote hoeveelheden water kijken. In het rapport van Blonk Consultantswordt 0,2 kubieke meter water per kilogram rundvlees genoemd. Dat is 20 liter water per 100 gram. Andere rapporten vallen hoger uit, tot wel 1.500 liter water per 100 gram. Wij kiezen hier voor de cijfers van Blonk Consultants, omdat dit een Nederlandse bron is en deze cijfers ook worden gebruikt bij de verantwoording van de Nationale Week Zonder Vlees
Uitstoot: 3,1 kilogram CO2eq
De productie van vlees heeft een grote invloed op het klimaat. Dat komt doordat dieren veel CO2 of andere broeikasgassen uitstoten. Één van de meest vervuilende daarvan is methaan. Dat is per kilogram uitstoot 30 tot 70 keer krachtiger dan CO2, afhankelijk van de gekozen tijdshorizon. Dat heeft ermee te maken dat methaan over tijd afbreekt tot CO2. Volgens het rapport van Blonk Consultants heeft rundvlees dat in de Nederlandse schappen ligt een uitstoot van 30,6 kilogram COeq per kilogram vlees. CO2eq houdt in dat er ook andere broeikasgassen bij zijn opgeteld, uitgedrukt in kilo’s CO2.
Grond: 1,5 vierkante meter
Runderen hebben veel voer nodig om vlees te produceren. Dat leidt niet alleen tot een hoog watergebruik, maar ook tot een hoog landgebruik. Voor 100 gram rundvlees, is 870 gram voer nodig. In deze voederconversie gaan veel voedingsstoffen verloren, omdat de koe deze onder andere nodig heeft om warmte te produceren en te bewegen. Het zou daarom beter zijn voor het landgebruik om deze voedingsstoffen direct te consumeren door een plantaardig alternatief te eten.
Jouw geld hoeft niet bij te dragen aan vervuiling
De prijs van vlees in de supermarkt moet eerlijker. Dat is omdat vlees eigenlijk meer kost dan er bij de kassa voor wordt betaald. Er zit bijvoorbeeld subsidie op vlees. De extra kosten van 0,57 euro voor 100 gram rundvlees bestaan daarnaast uit klimaat- en milieuschade, landgebruik, negatieve externe baten en dierziekten (die ook overdraagbaar op mensen zijn). Het rekenen van de eerlijke prijs zou een verhoging van 40% betekenen en een verlaging van de afname. Dat levert tóch winst op, ook voor de boer. Kijk voor meer informatie hierover op www.eerlijkevleesprijs.nl.
Net zoals de boer kan ook jij winst hieruit halen, door minder vlees te eten. Een plantaardig dieet is niet duur en kan zelfs goedkoper zijn! Gelukkig heeft dit kabinet besloten de belasting op groente en fruit naar 0% te verlagen. Hoe ver dat reikt is, wordt over nagedacht. Geldt op verwerkt groente en fruit ook de verlaging naar 0%? En hoe zit dit voor vleesvervangers? Wat ons betreft moet deze verlaging zo breed mogelijk om een plantaardig dieet betaalbaarder en aantrekkelijker te maken. Zo kan iedereen profiteren van een duurzamere en schonere wereld.
Zin om lekker plantaardig te eten?
Anders wij wel! Gelukkig zijn er een hoop plantaardige recepten met een kleine impact op het klimaat en het milieu. Ook kan je natuurlijk altijd een recept met vlees nemen en de dierlijke producten vervangen door plantaardige alternatieven!
Door plantaardige recepten vaker te gebruiken of zelfs volledig plantaardig te eten, zorg je er voor dat we de mens- en klimaatverwoestende industrie een halt toeroepen.
